روابط عمومی دانشکده
ضرورت حضور پرستاران در تمام سطوح نظام سلامت
تاریخ : سه شنبه 23 اردیبهشت 1399
یادداشت دکتر محمد علی برزگر رییس اسبق سازمان جهانی بهداشت در کشور های مدیترانه شرقی:
قبل از هر چیز لازم میدانم «روز جهانی پرستاری» را در درجه اول به پرستاران گرامی، این فرشتگان آسمانی و خانواده های این عزیزان و به سازمان نظام پرستاری ایران؛ به همه اعضای تیم سلامت کشور و به مردم ایران و جهان تبریک بگویم و در این روز والا آرزوی سلامت و موفقیت برای پرستاران جان بر کف که در خط اول جبهه مبارزه با کرونا برای نجات جان هزاران بیمار مبتلا به ویروس کرونا تلاش میکنند بنمایم و همچنین درود و شادباش به روان پاک پرستارانی نثار کنم که عاشقانه در راه نجات جان بیماران مبتلا به کرونا، ابولا، SARS و MERS جان باختند و شهید شدند.
اگر به ارزشها و فداکاری های این قشر فداکار و زحمت کش تیم پزشکی از نزدیکترین زمان حاضر تا زمان های قبل و مقطع انقلاب از خاطرات خودم و تاریخ کشور در جهت ارتقا سلامت مردم شریف ایران اشاره ای داشته باشم، شاید بیشتر به اهمیت نقش پرستاران در اعتلای سلامت و بهروزی مردم پی برد.
۱) در جریان بحران شدید پاندمیک ویروس کرونا “Covid 19” همگان شاهد بودیم که پرستاران با چه عشق و علاقه ای همگام با پزشکان فداکار به عنوان یک عضو موثر تیم پزشکی شبانه روزی هفته ها و حتی ماه ها بدون اطلاع از فرزندان و اعضای خانواده خود در خطرناک ترین و طاقت فرساترین شرایط کاری برای نجات جان بیماران، جان بر کف فداکاری و انجام وظیفه نمودند و با نهایت تاسف شماری از این فرشتگان جان باختند و شهید شدند که قابل جایگزینی و ارزشگذاری نیستند که جا دارد در اینجا برای شادی روح این عزیزان و پزشکان شهید عالیقدر و سایر کارکنان بیمارستانی و مراکز اورژانس که در این کارزار شهید شدند آرزوی شادی روح و علو درجات نمایم.
۲ ) در جریان زلزله بم بعنوان رییس انجمن تلاشگران سلامت ایران پروژه مشترکی با سازمان نظام پرستاری ایران در زمینه توانمندسازی مردم آسیب دیده از زلزله بم را داشتیم که در جریان ارزشیابی این طرح پس از سه ماه که شخصا هم شرکت داشتم مشاهده شده است که علاوه بر بهبود آلام مردم از قبیل رفع استرس های روانی و افسردگی ها و درمان شدن کم خونی ها و التیام جراحات عمیق و شکستگی های ناشی از زلزله رضایت مردم از اقدامات و همدردی های پرستاران وصف ناپذیر بود. حتی مردم اظهار میداشتند که پرستار ها علاوه بر مداوای دردهای جسمی ما حتی عصر پنجشنبه ها در مراسم اهل قبور عزیزان از دست رفته ما از زلزله مشارکت میکردند. این اظهارات مردم حکایت از یک رفتار عاطفی فوق العاده از درک پرستارها در روابطشان با جامعه زلزله زده داشته است.
۳) در مقطع انقلاب، پرستاران گرانقدر ما همگام با پزشکان انقلابی، مجروحان تظاهرات خیابانی را که نظامیان رژیم گذشته به دستور اربابان خود فروخته خود آنان را نشانه میگرفتند، را با جان و دل مداوا میکردند و مجروحان از نظر سیاسی با آن ها احساس امنیت میکردند.
۴) آخرین و پر اهمیت ترین خاطره ام از تعهد پرستاران کشور در جریان طرحی برای برقراری شبکه بهداشتی درمانی کشور و ایجاد اولین خانه های بهداشت برای کمک به کشاورزان و روستانشینان عزیز در منطقه چنقرالوی آذربایجان غربی در سال ۱۳۵۱ بوده است. در این طرح که با همکاری وزارت بهداری وقت، دانشکده بهداشت دانشگاه تهران و سازمان جهانی بهداشت شروع شده بود و موجب گسترش خانه های بهداشت و سیستم شبکه بهداشت و درمان و آموزش بهورزی در سراسر کشور شده است و طی بیش از ۴۵ سال دوام آوری آن، موفق شده است که مرگ و میر کودکان زیر یکسال را از ۱۳۱ در هزار تولد زنده به ۱۵ در هزار تولد زنده برساند و همه شاخص های حیاتی از قبیل مرگ و میر کودکان زیر ۵ سال، مادران باردار را کاهش قابل ملاحظه دهد و طول عمر را از ۴۹ سال به بالای ۷۰ سال افزایش دهد. باید به جرات اعلام کنم که این دستاوردها بدون همت پرستاران به مثابه ستون فقرات شبکه بهداشت و درمان کشور قابل اجرا نبوده است و برخود لازم میدانم از نقش شیر زنان پرستار خانم اقدس محسنی، خانم فلاح، و خانم یولیا پطروس پرستاران بنیانگذار آموزش بهورزی در آذربایجان غربی را که شخصا افتخار آشنایی و همکاری داشتم اسم ببرم و از همکاران و پرستاران محترمه و محترمی که در سراسر کشور در آموزشگاه های بهورزی به آموزش و مربی گری بهورزان پرداختند سپاسگزاری نمایم. به اعتقاد من وقتی شبکه بهداشت و درمان ما کامل خواهد شد که با محوریت پزشک خانواده و استفاده کامل از مهارت و دانش پرستاران ما در سطوح مختلف شبکه PHC محور خدمات ادغام شده را با اولویت بهداشت، تحت نظارت و مدیریت حوزه بهداشت وزارت بهداشت، درمان، آموزش پزشکی به پوشش همگانی سلامت (UHC) تبدیل کنیم.
در این جا لازم میدانم تعریفی از پرستار سیستم بهداشتی درمانی PHC محور داشته باشم؛
پرستار عضوی از تیم خدمات بهداشتی درمانی است که به اتفاق سایر اعضای تیم پزشکی موظف است «خدمات بهداشت و درمان را به منظور مراقبت و تامین سلامت جامعه به همه افراد (کودکان، جوانان، سالمندان) را در همه سطوح شبکه ارائه دهند». این انجام وظیفه ممکن است در منزل، مدرسه، کارخانه، خانه بهداشت، مرکز بهداشتی درمانی، پلی کلنیک، بیمارستان و ... چه در شهر و چه در روستا باشد نه فقط در بیمارستان. لازم میدانم اضافه نمایم که برنامه آموزشی چنین پرستار پنج ستاره ای بایستی بر اساس نیاز جامعه یعنی پیشگیری از اپیدمی ها و بیماریها و فقر غذایی باشد و نه فقط درمان و مهارت های لازم جهت کار در بیمارستان.
جای تعجب است که با داشتن بیش از دویست هزار پرستار در کشور و در مقطعی که دولت متعهد به اجرای UHC یا پوشش همگانی سلامت است، شبکه بهداشتی درمانی کشور کمبود پرستار داشته باشد و پرستاران ارزشمند ما به دلیل استفاده نابجا از آموزش و مهارت آنان با پرداخت حقوق ناچیز و وجود تبعیض ها در محل کار دست از کار کشیده و به کشورهای بیگانه روی آورند و فرار مغزها را در این گروه با ارزش و سنگ زیر بنای شبکه بهداشت و درمان نیز همانند پزشکان شاهد باشیم.
در خاتمه یکبار دیگر این روز ارزشمند جهانی را به پرستاران دلسوز و فداکار کشور تبریک گفته و توجه مقامات محترم بهداشت و درمان کشور خصوصا مقام محترم وزارت بهداشت که از حامیان باورمند شبکه بهداشت و درمان کشور هستند را به امر باز بینی در شبکه و رفع نقایص فوق الذکر جلب مینمایم.